Στρατηγικές γλωσσικής ανάπτυξης/ πρόσκτησης: εφαρμογές στη διδακτική πράξη

Διδάσκουσα – ιδιότητα: Ελένη Γρίβα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας Π.Τ.Δ.Ε, Π.Δ.Μ.

Περιεχόμενο μαθήματος: Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες σε βασικές θεωρίες που αφορούν στην ανάπτυξη στρατηγικών στην πρώτη γλώσσα (Γ1), τη δεύτερη γλώσσα (Γ2) και την ξένη γλώσσα (ΞΓ). Ειδικότερα, επιχειρούνται εννοιολογικές αποσαφηνίσεις των στρατηγικών, παρουσιάζονται και εξετάζονται οι ευρέως διαδεδομένες τυπολογίες και ταξινομίες στρατηγικών στη Γ1/Γ2/ΞΓ, και εξετάζονται κύρια χαρακτηριστικά τους. Επιπλέον, οριοθετούνται βασικοί παράγοντες (όπως ηλικία, φύλο, γλωσσικό επίπεδο, μαθησιακά στιλ, κοινωνικο-πολιτισμικό υπόβαθρο) που σχετίζονται με την ενεργοποίηση / χρήση των στρατηγικών στις τέσσερις γλωσσικές δεξιότητες. Επίσης, εισάγονται οι φοιτητές/τριες σε διδακτικές πρακτικές και τεχνικές καλλιέργειας γλωσσικών στρατηγικών, ώστε να βοηθήσουν τους μαθητές τους να αναπτύξουν γνωστικές και μεταγνωστικές στρατηγικές στις δεξιότητες κατανόησης και παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου. Ακόμη, εξασκούνται στον εντοπισμό και καταγραφή στρατηγικών που μπορούν να καλλιεργηθούν μέσα από τις δραστηριότητες στα βιβλία της ελληνικής ως μητρικής γλώσσας (Γ1), αλλά και σε διδακτικό υλικό για την ελληνική ως Γ2/ΞΓ. Τέλος, εξασκούνται στην καταγραφή και ενίσχυση στρατηγικών μαθητών όλων των βαθμίδων σε μικροκλίμακα.

Μέθοδοι διδασκαλίαςΔιαλέξεις, μικρές ατομικές και ομαδικές εργασίες.

Αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα: Οι φοιτήτριες και οι φοιτητές αναμένεται να κατανοήσουν βασικές έννοιες τυπολογίες στρατηγικών, καθώς και να εξοικειωθούν με τεχνικές ανάπτυξης γλωσσικών στρατηγικών στη Γ1/Γ2/ΞΓ, ώστε να τις αξιοποιούν στην εκπαιδευτική πράξη εφαρμόζοντας κατάλληλες διδακτικές πρακτικές σε  μαθητές μικτών τάξεων. Επιπλέον θα αποκτήσουν το απαραίτητο εκείνο θεωρητικό υπόβαθρο ώστε να είναι σε θέση  να διερευνούν και να καταγράφουν τις στρατηγικές γλωσσικής πρόσκτησης σε μονόγλωσσους και πολύ/δίγλωσσους μαθητές και να εμβαθύνουν σε σχετικές μεθόδους διαχείρισης τάξης μικτών ικανοτήτων για τη διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού μαθησιακού περιβάλλοντος

Μέθοδοι αξιολόγησης: Μικρές ενδιάμεσες και τελικές εργασίες.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

Aivazoglou E., & Griva, E. (2014). Reading skills and strategies: assessing primary school students’ awareness   in L1 and L2 strategy use. International Journal of Applied Linguistics & English Literature 3(5), 239-250.

Anastasiou, D., & Griva, E. (2009). Awareness of reading strategies use and reading components among poor and good readers . Elementary Education On line, 8(2), 283-297.

Γαβριηλίδου, Ζ. (2004). Χρήση στρατηγικών εκμάθησης της ελληνικής ως δεύτερης /ξένης γλώσσας: πιλοτική μελέτη. Πρακτικά 6ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας. Ρέθυμνο.

Γαβριηλίδου, Ζ. (2006). Στρατηγικές Εκμάθησης της Ελληνικής ως Γ2 που χρησιμοποιούνται από ενήλικες μουσουλμάνους μαθητές. Νέα Παιδεία, 123.

Gavriilidou, Z., & Papanis A. (2012). A preliminary study of learning strategies in foreign language instruction: students’ beliefs about strategy use. Advanced Research in Scientific Areas, 1267- 1271.

Γρίβα, Ε., Μαστροθανάσης, Κ., & Γελαδάρη, Α. (2010). Διαδικασίες και στρατηγικές συγγραφής κειμένων από μαθητές του Δημοτικού Σχολείου. Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 22, 25-48.

Griva, E., & Chostelidou, D. (2013). Writing skills and strategies of bilingual immigrant students learning Greek as a second language and English as a foreign language. Reading       & Writing, 4(1), 1-9.

Griva, E., Alevriadou, A., & Semoglou, K. (2012) Reading preferences and strategies         employed by primary school students: Gender, Socio-cognitive and Citizenship Issues. International Education studies5, 24-34.

Oxford R. (1989). Use of language learning strategies: A synthesis of studies with implications for strategy training. System17 (2), 235-247.

Oxford R. (1990). Language Learning Strategies: What every teacher should know. New York: Newbury House Publishers.

Oxford R., & Nyikos M. (1989). Variables affecting choice of language learning strategies by university students. Modern Language Journal, 73 (3), 291-300.

Papaefthymiou-Lytra S. (1987). Communicating and learning strategies in English foreign language with particular reference toGreek learners of English. PhD Dissertation. University of Athens.

Psaltou-Joycey A. (2008). Cross-cultural differences in the use of learning strategies by students of Gree as a second language. Journal of Multilingual and Multicultural development, 29 (4), 310-324.

Psaltou-Joycey, Α. (2010). Language Learning Strategies in FL classroom. Thessaloniki: University Studio Press.